ویژگیهای اسباب بازی خوب که پدر و مادرها باید بدانند

بازی بخش مهمی از رشد و نمو کودک است. کودکان از طریق بازی یاد می گیرند که مهارت های خود را توسعه داده و دنیای اطراف خود را کشف کنند. یکی از چیزهایی که نقش مهمی در بازی کودکان ایفا می کند اسباب بازی ها هستند. اسباب بازی ها علاوه بر سرگرمی، نقش مهمی در رشد و شکوفایی استعدادهای کودک دارند. ژان پیاژه می گوید در انتخاب اسباب بازی برای کودک دقت زیاد شود چون در شکل دهی به تمایلات عاطفی و روانی او نقش مهمی دارد.

در اینجا چند ویژگی یک اسباب بازی خوب را بیان می کنیم:

• مارک استاندارد کشور یا قاره سازنده بر روی بسته یا خود اسباب بازی وجود داشته باشد.
• شرکت سازنده باید یک شرکت معروف باشد.
•  اسباب بازی باید متناسب با سن کودک و علایق و توان او باشد؛ یعنی نه خیلی ساده باشد که کودک را دلزده کند و نه خیلی پیچیده باشد که کودک را گیج کند طوری که نداند چگونه با آن بازی کند. (مثلا روی جعبه اسباب بازی نوشته که برای کودکان بالای 3 سال)

• اسباب بازی باید حس کنجکاوی و خلاقیت کودک را فعال کند. این مورد یکی از مهمترین ویژگی ها بعد از سرگرم کننده بودن اسباب بازی است. کودک باید بتواند تمام قسمتهای اسباب بازی را لمس کند. اسباب بازی هایی که به طرق مختلف مورد استفاده قرار می گیرند می توانند به خوبی این کار را انجام دهند؛ چون به کودکان اجازه می دهند تا سناریوهای خلاقانه و الگوهای بازی خود را ارائه دهند. این امر تخیل و مهارت های حل مسئله را تقویت می کند.

• اسباب بازی بهتر است طوری انتخاب شود که حواس مختلف مانند لامسه، بینایی، شنوایی و بویایی را درگیر کند؛ چون رشد کلی کودک را تقویت می کند. اشیا بافت دار، آلات موسیقی و اسباب بازی های رنگارنگ می توانند حواس کودکان را تحریک کرده و کاوش حسی را تشویق کنند.
• اسباب بازی بهتر است با حقیقت سازگار باشد. یکی از ویژگی های اسباب بازی خوب این است که کودک را به عنوان مثال در نقش والدین قرار دهد مانند وسایل آشپزخانه، ابزار و … . هر وسیله که زندگی را به یاد کودک بیاورد باعث رشد کودک می شود.
• اسباب بازی باید تحرک را در کودک ایجاد کند و اعضای بدن کودک را به کار بیاندازد. در حال حاضر با توجه به وسایل و اسباب بازی های دیجیتال، کودکان تحرک کمتری دارند یا اساسا در جای خود ثابت نشسته اند و همین باعث تهدید رشد آنها می شود.
• اسباب بازی باید از نظرجنس، استحکام و دوام در حد مطلوب و استاندارد باشد. شکل ظاهری اسباب بازی در جذب کودک خیلی مهم است اما جنس و دوام اسباب بازی هم باید از نظر والدین مورد توجه قرار گیرد؛ اینکه جنس اسباب بازی به گونه ای باشد که لبه های تیز و برنده نداشته باشد و یا اینکه مواد استفاده شده در آن کیفیت بالایی داشته باشد که وقتی کودک آن را به سمت دهان خود می برد هیچ ضرری برای او نداشته باشد.
• اسباب بازی بهتر است رنگهای شاد و متنوع داشته باشد. کودکان اسباب بازی های رنگارنگ را بیشتر از اسباب بازی تک رنگ دوست دارند. اسباب بازی خوبی که شکل و رنگ جذابی داشته باشد، رشد کودک و سلامت ذهنی او را تضمین می کند.
• اسباب بازی بهتر است آموزشی باشد تا به کودک کمک کند که چیزهای تازه و جدیدی بیاموزد. مثل اسباب بازی هایی که به کودک در مورد رنگ ها، اعداد، حروف یا مفاهیم دیگر آموزش می دهند.
• اسباب بازی بهتر است خلاقانه باشد و به کودک کمک کند تا تخیل خود را پرورش دهد؛ یعنی اسباب بازی هایی که کودک می تواند با آنها ساخت و ساز کند، بازی کند یا داستان بسازد.
• اسباب بازی بهتر است به راحتی قابلیت شستن و تمیز کردن داشته باشد؛ مراقبت از اسباب بازی هایی که جنس آنها قابل شست و شو و تمیز کردن است بسیار راحت تر است.
• اسباب بازی بهتر است طوری انتخاب شود که کودک فعالیت گروهی انجام دهد. اسباب بازی هایی که قابلیت بازی مشترک دارند به رشد و پرورش مهارتهای اجتماعی کودک کمک می کنند.
• اسباب بازی بهتر است طوری انتخاب شود که با فرهنگ خانواده مطابقت داشته باشد؛ مثلا می توان از خرید اسباب بازی هایی که خشونت آمیز هستند خودداری کرد.
• اسباب بازی هایی که شامل پرورش یا مراقبت از دیگران است می توانند به رشد همدلی، مسئولیت پذیری و حس سرپرستی کودکان کمک کنند؛ مثل عروسک ها، حیوانات خانگی یا گیاهان.
• اسباب بازی هایی را انتخاب کنید که تنوع و گنجاندن را در بر می گیرند؛ اسباب بازی هایی که نشان دهنده انواع فرهنگ ها، قومیت ها و توانایی ها باشند و حس فراگیری و قدردانی از تفاوت ها را تقویت می کنند. این اسباب بازی ها به کودکان کمک می کند تا درک و احترام به دیگران را در وجود آنها تقویت کند. در واقع اسباب بازی هایی که کودکان را با فرهنگ ها، سنت ها و زبان های مختلف آشنا می کند، می توانند افق دید آنها را گسترش داده و حس شهروندی جهانی را تقویت کنند.

در اینجا به برخی از نمونه های اسباب بازی های خوب برای کودکان در سنین مختلف اشاره می کنیم:

• نوزادان و نوپاها: آویزهای بالای تخت، اسباب بازی های چرخ دار، کتاب های پارچه ای، بلوک های بزرگ و عروسک ها.
• کودکان پیش دبستانی: بلوک های ساخت و ساز، خمیر بازی، عروسک ها، حیوانات، ماشین ها، کتاب ها، بازی های فکری.
• کودکان مدرسه ای: بازی های فکری، اسباب بازی های علمی، ابزارها، سازها، تجهیزات ورزشی، کتاب ها.

پدرها و مادرها با انتخاب اسباب بازی های مناسب می توانند به کودکان خود کمک کنند تا رشد و یادگیری آنها را به حداکثر برسانند.

 در نظر داشته باشید بهترین اسباب بازی آنهایی هستند که باعث شادی، یادگیری و پرورش شخصیت و علایق منحصر به فرد کودک می شوند. با در نظر گرفتن این ویژگی ها، می توان تصمیمات آگاهانه گرفت و از رشد و رفاه فرزندان حمایت کرد.